Η αγορά πολιτισμού θέλει κοινό νου

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 10-07-10

Tου Nικου Bατοπουλου

Επειδή τα αυτονόητα χρήζουν στην Ελλάδα επαίνου, αξίζει υπογράμμισης το άνοιγμα που έκανε το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στα μεγάλα ξενοδοχεία και στους λειτουργούς του τουρισμού. Στην κρίση που πλήττει τη χώρα και την εικόνα της, το ιδιωτικό Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης κάλεσε τα ΜΜΕ και είπε αυτά που κανένα κρατικό μουσείο δεν έχει καν ψελλίσει. Οτι δηλαδή, η συγκυρία επιβάλλει δυναμική έξοδο στην κοινωνία, συνεργασίες, επικοινωνία με προσωπικότητες διεθνούς εμβέλειας και ανοικτό δίαυλο με τους φορείς του Τουρισμού.

Η πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης στο τοπίο της αγοράς του πολιτισμού δείχνει ότι η μόνη επιλογή είναι η αντίδραση στην κρίση με ρεαλιστικά και ορθολογικά μέτρα. Δυστυχώς, στην Ελλάδα είχε επί δεκαετίες καλλιεργηθεί (ως κοινωνική αξία) η ηττοπαθής πεποίθηση ότι όσοι αποφασίζουν να ασχοληθούν με τον πολιτισμό σε οποιονδήποτε τομέα (κυρίως δε, στο θέατρο) ή να οργανώσουν ένα ακόμη άχρηστο «φεστιβάλ», έπρεπε να επιχορηγούνται από το κράτος. Είναι σαφές ότι η κατασπατάληση δημοσίου χρήματος σε εκατοντάδες «μαύρες τρύπες» στον πολιτισμό (πρακτική που δοξάστηκε προκλητικά και με φαυλότητα στη δεκαετία του ’80 κι έμεινε μετέπειτα ως «κληρονομιά»), οδήγησε την όποια πολιτιστική πολιτική στον γκρεμό και μαζί παρασύρθηκαν και όσοι άξιζαν κάποιας βοήθειας.

Επρεπε να φθάσουμε εκεί που φθάσαμε για να αντιμετωπίζουμε πλέον ως γραφικά και ανάξια προσοχής τα αιτήματα για κρατική επιχορήγηση εκφρασμένα από «καλούς» και «κακούς». Αν είσαι «καλός», οφείλεις να ξέρεις και καλό κολύμπι. Η ζωή δεν χαρίζεται. Και το κράτος οφείλει μεν να στηρίξει θεσμούς (όπως τα εθνικά μουσεία και τα εθνικά θέατρα) αλλά όχι το κάθε φιλόδοξο, έστω και ταλαντούχο, καλλιτεχνικό σχήμα. Ηταν ένα κέρδος από την κατάντια μας. Κερδίσαμε λίγο χώρο ορθολογισμού στην παράνοια της δήθεν πολιτιστικής πολιτικής, που στην Ελλάδα παρήγαγε μεγάλη οκνηρία και βολεμένους καλλιτέχνες. Στην πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης ακούσαμε ένα μάθημα κοινωνικής ευθύνης και ορθολογικής διαχείρισης. Το ίδιο θα όφειλαν να κάνουν και θεατρικοί οργανισμοί, άλλα μουσεία (δημόσια και ιδιωτικά), κλπ. Αν δεν μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου, μην έχεις απαιτήσεις από τους άλλους. Η γέφυρα με τον Τουρισμό είναι αυτονόητη για τον Πολιτισμό στην Ελλάδα, και ας μη θεωρηθεί σύγχυση προσανατολισμού. Είναι απλά μαθηματικά.