ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 19-03-10
ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΒΙΒΛΙΟ. Λίγες φορές έχει κανείς την ευκαιρία να διαβάσει ένα σύντομο βιβλίο, όπως είναι ο «Δρόμος αντοχής» του Jean Echenoz, και να νιώθει ότι έχει γίνει μάρτυρας μιας «τοιχογραφίας». Ο Γάλλος συγγραφέας Jean Echenoz (γεν. 1947) έχει ως θέμα τον θρυλικό δρομέα Εμίλ Ζάτοπεκ (1922-2000), τη δόξα της Τσεχοσλοβακίας, χρυσό ολυμπιονίκη στο Ελσίνκι το 1952, και έναν άνθρωπο που δίνει ερεθίσματα για περαιτέρω σκέψεις.
Αυτό που επιτυγχάνει ο Echenoz (ωραία μεταφρασμένος από τον Αχιλλέα Κυριακίδη, στις πάντα υψηλού επιπέδου εκδόσεις Πόλις) είναι να δώσει ένα νεο-μοντέρνο είδος βιογραφίας, στα όρια της παρατήρησης, του σχολίου, της ειρωνείας, του ρεπορτάζ και του πολιτικού σχολίου. Τον Ζάτοπεκ τον συμπαθεί ή τον παρατηρεί ψυχρά; Πάντως, δεν τον παρουσιάζει ήρωα ούτε θύμα. Τον δίνει «ωμό», ακατέργαστο ενίοτε, ως έναν άνθρωπο που παθιάστηκε με τους δρόμους αντοχής, που ναρκισσεύτηκε με τη δύναμη της υπεροχής του, στεγνό από άλλους χυμούς, λιοντάρι των σταδίων, εργαλείο του καθεστώτος, κατά σύμπτωση αντιστασιακό, κατά λάθος θύμα, βαθιά α-πολιτικό στην πιο σκοτεινή περίοδο της Τσεχοσλοβακίας, από τη γερμανική εισβολή του 1938 ώς τη σοβιετική καταστολή του 1968. O Ζάτοπεκ, όπως τον παρουσιάζει ο Echenoz, είχε μεγάλη προσήλωση στον σκοπό του και στη δεκαετία του ’50 έγινε θέλοντας και μη πρότυπο του κομμουνιστικού καθεστώτος. Οταν υποστήριξε τις μεταρρυθμίσεις Ντούμπτσεκ στάλθηκε σε ορυχεία και έγινε οδοκαθαριστής. Η πορεία του -άθελά του- γελοιοποίησε ένα καθεστώς. Ο Echenoz μάς δίνει μια βιογραφία, με το δικό του στυλ, που είναι όμως λογοτεχνία.
Jean Echenoz, «Δρόμος αντοχής». Μετ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδόσεις Πόλις, σελ. 162.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου